ارزش دارويي گرده آفتابگردان بر عوامل بيماري زاي زنبور عسل


این مطلب حاصل تحقيق جديدي است كه در سال 2018 منتشر شده و زحمت ارسال آن را آقاي دكتر اميري متقبل شدند. اين مطلب در خصوص ارزش دارويي گرده آفتابگردان در برابر عوامل بيماري زاي زنبورعسل ، است كه به جهت بهره مندي دوستان مطلب فوق ترجمه و بصورت خلاصه در ادامه بيان مي گردد.

مطالعات زيادي نقش عوامل محيطي مانند تنوع گياهي، را بر فراواني و رشد كلني هاي حشرات گرده افشان بررسي نموده اند، اما نقش گياهان خاص به عنوان واسطه درديناميك پاتوژنهاي زنبورعسل ناشناخته است.پاتوژنها ( عوامل بيماريزا ) مي توانند به صورت افقي از طريق گل هاي مشترك بين زنبورها منتقل شوند و گونه هاي مختلف گل ها مي توانند درانتقال اين عوامل ، متفاوت باشند.

گرده گل منبع تامين مواد مغذي ماكرو و ميكرو براي زنبورعسل مي باشد ، كيفت گرده گل همچنين بر بيان ژن هاي مربوط به سيستم ايمني ميزبان نقش دارد. زنبورهايي كه به گرده دسترسي نداشته اند( گرسنگي گرده ) ، هنگامي كه آلوده به يك پاتوژن باشند ، احتمال مرگ و مير آنها افزايش مي يابد. در مطالعات قبلي مشخص شده كه مواد شيميايي در داخل شهد مي توانند اثرات دارويي براي زنبورها در برابر بيماريها داشته باشند و مطالعه ديگري مشخص كرده كه گرده گياهان مختلف مي توانند توانايي تحمل زنبورعسل در برابر نوزما سرانه و بيان ‍ژن هاي ايمني را تحت تاثير قرار دهند.

در اين تحقيق تاثير گرده گل آفتابگردان بر نوزماسرانه در زنبورعسل  در مقايسه با ساير گرده ها مانند گرده گندم سياه بررسي نمودند و مشخص گرديد كه گرده آفتابگردان در مقايسه با گرده گندم سياه باعث كاهش 29 درصدي در آلودگي نوزما سرانه شده است، اگرچه نسبت به تيمار بدون گرده بالاتر بوده است. با وجود كاهش در ميزان عفونت نوزما سرانه در تيمار گرده آفتابگردان، مصرف گرده آفتابگردان در مقايسه با گرده گندم سياه موجب افزايش تلفات زنبورها گرديده ، ولي با تيمار زنبورهاي كه به گرده دسترسي نداشته اند مشابه بوده است.

در آزمايشات قبلي نيز تاثير اثرات مثبت تركيبات ثانويه گرده آفتابگردان بر عليه باكتريها، قارچها و ارزش دارويي بر عليه نوزما در زنبورعسل نيز مشخص شده است ، اما چرا گرده آفتابگردان اين خصوصيات را دارد؟

براي پيدا كردن پاسخ اين سوال ارزش غذايي گرده آفتابگردان بررسي گرديده كه بررسي ها نشان داد محتواي پروتئيني و اسيدهاي آمينه ( با توجه به مقدار و كمبودها ) نمي تواند منجر به اين اثرات گردد ولي در مقابل غلظت برخي از اسيدهاي چرب مهم گرده آفتابگردان را مي توان مربوط به اثرات دارويي اين نوع گرده دانست.

اين اسيدهاي چرب كليدي شامل اسيد لينولئيك ، دكانوئيك و اسيد لوريك است كه خاصيد ضد ميكروبي در شانهاي زنبورعسل دارند و بايد در جيره هاي زنبورعسل فراهم شوند . از آنجاييكه اسيد هاي چرب جزء تركيبات حاضر در گرده ها هستند ، شناسايي اسيدهاي چربي كه بر بيماريهاي زنبورعسل تاثير مي گذارد مي تواند در كشف خواص دارويي گرده ها تاثير گذار باشد و در اصلاح صفات دارويي آنها استفاده شود.

براي تاثير دارويي گرده گل آفتابگردان فرضيه هاي ديگري نيز مطرح است   
- فرضيه اول اين است كه گرده آفتابگردان خاصيت ملين بودن دارد و زمان عبور مواد از دستگاه گوارش را كاهش مي دهد و اين باعث مي شود كه عامل بيماري زمان كمتري براي آسيب رساندن به دستگاه گوارش داشته باشد و از دستگاه گوارش خارج شود.
- فرضيه دوم تاثير گذاري گرده آفتابگردان بر سيستم ايمني زنبورعسل است. براي روشن شدن اين موارد تحقيقات بيشتري بايد در آينده انجام شود .